Czy nieoprocentowana pożyczka od rodziny lub przyjaciela jest zgodna z prawem? a jeśli tak, to jak uniknąć płacenia od niej podatku i jak taką umowę pożyczki sporządzić?
Te i wiele innych ważnych pytań zadają sobie osoby, które właśnie planują zaciągnąć prywatną pożyczkę od osób fizycznych.
W niniejszym artykule postaram się przybliżyć Ci zagadnienie nieoprocentowanej pożyczki oraz wyjaśnię wszelkie kwestie związane z jej zawarciem i zgłoszeniem jej do Urzędu Skarbowego.
A jeśli nie wiesz jak sporządzić taką umowę, by spełniła wszystkie wymogi prawne, poniżej możesz pobrać gotowy wzór umowy pożyczki nieoprocentowanej, który należy jedynie pobrać, wydrukować i wypełnić danymi.
SPIS TREŚCI:
Pożyczka nieoprocentowana od rodziny
Najważniejszy przepis, o którym mowa w Art 720 1 kodeksu cywilnego reguluje kwestię nieoprocentowanej pożyczki. Artykuł niniejszego przepisu stanowi, że:
Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.
Żaden przepis nie nakłada jednak na pożyczkodawcę obowiązku naliczania odsetek od pożyczonej kwoty.
Dlatego to czy dana pożyczka będzie oprocentowana i w jakiej wysokości – jest kwestią umowną. Niemniej jednak pożyczki udzielane w rodzinie czy w gronie znajomych są najczęściej pożyczkami nieoprocentowanymi.
Wzór umowy pobierzesz poniżej:
Umowa pożyczki nieoprocentowanej WZÓR
Umowa pożyczki nieoprocentowanej WZÓR
Czy trzeba zachować formę pisemną?
Zgodnie z art. 720 § 2 kodeks cywilny, umowa pożyczki prywatnej, której wartość przekracza 1 000 złotych, wymaga zachowania formy dokumentowej.
§ 2. Umowa pożyczki, której wartość przekracza tysiąc złotych, wymaga zachowania formy dokumentowej.
Forma dokumentu najczęściej utożsamiana z obowiązkiem zawarcia umowy i złożenia podpisów pożyczkodawcy i pożyczkobiorcy tak naprawdę nie wymaga zachowania żadnych szczególnych procedur.
W rzeczywistości forma dokumentu jest zachowana nawet wówczas, gdy strony nie złożą własnoręcznych podpisów na umowie, czy oświadczeniu.
Umowa pożyczki bez odsetek może zostać potwierdzona oświadczeniem jednej ze stron złożonym w formie elektronicznej.
Dla ważności zachowania przewidzianej formy dokumentowej wystarczy potwierdzenie SMS, wiadomość z poczty elektronicznej czy nagranie świadczące o przekazaniu pieniędzy.
Umowa pożyczki bez odsetek
Decydując się na zabezpieczenie swoich ewentualnych roszczeń poprzez zawarcie umowy pożyczki nieoprocentowanej między osobami prywatnymi, warto zadbać, by w treści umowy znalazły się:
- data zawarcia umowy pożyczki
- miejsce zawarcia umowy pożyczki
- dane pożyczkodawcy (m.in. nr PESEL lub w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej NIP)
- dane pożyczkobiorcy (PESEL lub NIP)
- kwota udzielonej pożyczki (również słownie)
- zastrzeżenie obowiązku zwrotu
- kilka innych ważnych klauzul, które zabezpieczają interesy obu stron
- podpisy.
Przepisy kodeksu cywilnego nie określają wprost, kto konkretnie może zostać stroną umowy pożyczki. Oznacza to więc, że mogą to być:
- osoby fizyczne (w tym członkowie rodziny),
- jak i osoby prawne, czyli firmy i przedsiębiorstwa.
Oprócz powyższych danych, w umowie powinny znaleźć się także warunki zwrotu pożyczki, a więc przede wszystkim wysokość odsetek lub gdy te nie występują, oświadczenie o ich braku ich naliczania.
W umowie określić należy również, w jakiej formie raty pożyczki będą regulowane, czy będzie to:
- wpłata jednorazowa,
- wpłata ratalna,
- czy wpłata w określonym harmonogramie.
W umowie należy też wspomnieć o procedurach, które zostaną podjęte, gdy pożyczka nie będzie spłacana zgodnie z zaplanowanych harmonogramem rat. Niemniej ważne jest też określenie, na jakich warunkach strony mogą odstąpić od umowy pożyczki i jaka ewentualnie jest forma zabezpieczenia spłaty.
Często stosowane jest również oświadczenie pożyczkobiorcy o jego stanie majątkowym, co zabezpiecza w jakiś sposób interesy pożyczkodawcy.
Pożyczka w rodzinie, a zgłoszenie w US
Pożyczka podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (PCC). Podatek obciąża pożyczkobiorcę i jest naliczany od kwoty (wartości) pożyczki.
Po przekroczeniu wskazanych progów pożyczkę należy zgłosić w Urzędzie Skarbowym.
Nieodpłatna pożyczka a PCC
Podatku od pożyczki w rodzinie można uniknąć. Podobnie jak przy darowiźnie w rodzinie występują kwoty wolne od podatku.
Jeśli pożyczka dotyczy osób zaliczanych do tzw. pierwszej grupy podatkowej (małżonkowie, zstępni, wstępni, pasierb, rodzeństwo, ojczym, macocha) i nie przekracza kwoty 9 637 zł, nie wymaga zgłoszenia i jest wolna od podatku.
Należy jednak pamiętać, że sumowane są kwoty wszystkich pożyczek z ostatnich pięciu lat dokonane pomiędzy tymi samymi osobami fizycznymi.
W myśl przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych umowa pożyczki w rodzinie podlega opodatkowaniu stawką 0,5% podstawy (wartość pożyczonej kwoty pieniędzy).
Aby uniknąć podatku PCC od pożyczki przekraczającej kwoty wolne, należy dokonać zgłoszenia do właściwego ze względu na miejsce zamieszkania Urzędu Skarbowego i złożyć deklarację PCC-3 wraz z dokumentem potwierdzający przelew środków na rachunek bankowy albo przekaz pocztowy.
Pożyczka od przyjaciela a podatek
Pożyczki powyżej 5 000 zł udzielone pozostałym członkom rodziny (nienależącym do I grupy podatkowej) nie podlegają opodatkowaniu, tylko wtedy, gdy ich łączna kwota w okresie kolejnych 3 lat nie przekracza 5 000 zł od jednej osoby lub od wielu osób nie przekracza kwoty 25 000 zł. Od powstałej nadwyżki należy uiścić PCC w wysokości 0,5%.
Dodatkowe zwolnienie z obowiązku opodatkowania jest możliwe, jeśli wartość udzielonej pożyczki nie przekracza 1 000 zł.
Brak zgłoszenia pożyczki do US
Stawka podatku od pożyczki wynosi 20% podstawy opodatkowania, jeżeli osoba biorąca pożyczkę nie zgłosiła jej w US i nie odprowadziła podatku. Jest to tzw. sankcyjna (karna) stawka podatku.
Podatek od odsetek od pożyczki
Oprocentowana pożyczka w rodzinie lub wśród znajomych stanowi przychód z kapitałów pieniężnych, podlegający opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym w wysokości 19%.
Podatek od oprocentowanej pożyczki trzeba rozliczyć z US zeznaniem rocznym PIT-36, które należy złożyć do 30 kwietnia roku następującego po otrzymaniu odsetek.
Co jeśli nie zgłoszę pożyczki w US?
Osoba, która wzięła pożyczkę, ale nie zgłosiła jej w Urzędzie Skarbowym, może liczyć się z nałożeniem przez Urząd Skarbowy kary w postaci podwyższonego podatku od czynności cywilnoprawnych w wysokości 20 proc. wartości pożyczki.
Podstawę prawną takiego postępowania reguluje Art. 7 ust 1 pkt 5 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, który stanowi, iż:
Stawka podatku wynosi 20%, jeżeli przed organem podatkowym w toku czynności sprawdzających, kontroli podatkowej, postępowania podatkowego lub kontroli celno-skarbowej:
1) podatnik powołuje się na fakt zawarcia umowy pożyczki, depozytu nieprawidłowego lub ustanowienia użytkowania nieprawidłowego albo ich zmiany, a należny podatek od tych czynności nie został zapłacony;
2) biorący pożyczkę, o którym mowa w art. 9 pkt 10 lit. b, powołuje się na fakt zawarcia umowy pożyczki, a nie spełnił warunku udokumentowania otrzymania pieniędzy na rachunek bankowy, albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym
Biorąc więc pod uwagę art. 7 ust 1 pkt 5 niniejszego przepisu, aby uniknąć zapłaty kary w postaci wyższego podatku PCC (nawet jeśli pożyczka mieści się w kwocie 9673 zł i udzielona została przez członka najbliższej rodziny) należy dopełnić formalności zgłoszeniowych do US.
Podsumowanie
Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, jeśli pożyczka nieoprocentowana przekracza wartość jeden tysiąc złotych, należy udokumentować ją na piśmie (tutaj przyda Ci się nasz wzór umowy pożyczki). Kodeks cywilny mówi też o konieczności zwrotu pożyczonych pieniędzy.
Aby sporządzić taką pełnoprawną umowę, potrzebna Ci będzie gotowa do wypełnienia umowa pożyczki bez odsetek, której wzór możesz pobrać na początku tego artykułu.
Co bardzo ważne: jeżeli obie strony umowy zaznaczyły w umowie brak odsetek, to zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – umowa taka nie rodzi skutków podatkowych (zapłaty podatku dochodowego).
Udzielenie pożyczki nieoprocentowanej między osobami fizycznymi lub członkami najbliższej rodziny nigdy nie wywoła u pożyczkobiorcy obowiązku zapłaty podatku dochodowego do US.
Kończąc już:
Umowa pożyczki nakłada na pożyczkobiorcę obowiązek zwrotu tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku i jakości.
Podstawa prawna, którą warto znać:
Art. 721. Kodeksu cywilnego – Odstąpienie od umowy z powodu złego stanu majątkowego pożyczkobiorcy
Dający pożyczkę może odstąpić od umowy i odmówić wydania przedmiotu pożyczki, jeżeli zwrot pożyczki jest wątpliwy z powodu złego stanu majątkowego drugiej strony. Uprawnienie to nie przysługuje dającemu pożyczkę, jeżeli w chwili zawarcia umowy o złym stanie majątkowym drugiej strony wiedział lub z łatwością mógł się dowiedzieć.
Warto przeczytać:
- Pożyczka nieoprocentowana od rodziny – wzór potrzebuję
- Umowa pożyczki pieniędzy od rodziców [WZÓR]
- Umowa pożyczki w rodzinie + WZÓR i instrukcja
- Wypowiedzenie umowy pożyczki [WZÓR] + instrukcja
- Wypowiedzenie umowy pożyczki krok PO kroku [WZÓR] i skutki
(4 votes, average: 4,75 out of 5)
Loading...