Dzień dobry, jak odrzucić spadek w imieniu małoletniego dziecka? jak wygląda taka procedura? wiem, że mamy 6 miesięcy na to, ja z żoną spadek już odrzuciliśmy i chcemy teraz zabezpieczyć dzieci przed dziedziczeniem długów po zmarłym, który zostawił po sobie tylko długi w bankach i formach pożyczkowych.
Nie chcemy, aby dzieci odziedziczyły te długi, a mają dopiero po kilka lat. Proszę o wskazówki, od czego zacząć i na co zwrócić uwagę, będziemy z żoną wdzięczni za pomoc!
SPIS TREŚCI:
Spadek z długami przyjąć, czy odrzucić?
W XXI wieku zobowiązania kredytowe stały się już codziennością. Okazuje się bowiem, że nawet najzamożniejsze osoby posiadają aktywne kredyt mieszkaniowe, konsumpcyjne, samochodowe. Dlatego coraz rzadziej zaskakuje okoliczność, że zmarły spadkodawca prócz aktywów posiadał również pasywa w postaci długów.
Powołanie do spadku w takiej sytuacji budzi wątpliwości. Spadkobierca może mieć bowiem zagwozdkę, czy spadek przyjąć z ewentualną odpowiedzialnością za długi zmarłego, czy jednak dać sobie spokój i spadek odrzucić.
Rzecz staje się jednak prostsza, kiedy w skład spadku po zmarłym wchodzą tylko i wyłącznie długi. Wówczas bez zastanowienia spadkobierca może podjąć decyzję o odrzuceniu spadku.
Kiedy spadkobiercą jest osoba dorosła, na oświadczenie o odrzuceniu spadku ma ustawowo wskazane sześć miesięcy od dnia powzięcia informacji o powołaniu do dziedziczenia i może spadek odrzucić, wybierając jedną z dwóch dróg:
- przed sądem w toku sprawy spadkowej
- u notariusza, który sporządzi akt odrzucenia spadku.
Odrzucenie spadku w imieniu małoletniego
Kiedy do spadku dochodzą małoletni, sprawa odrzucenia spadku z długami nieco się komplikuje. Dzieje się tak dlatego, że oświadczenie o odrzuceniu spadku za małoletniego spadkobiercę muszą złożyć jego rodzice/opiekunowie prawni, a że odrzucenie spadku jest czynnością przekraczającą zwykły zarząd majątkiem dziecka, to do dokonania przedmiotowej czynności rodzice muszą posiadać zgodę sądu rodzinnego.
Fakt ten został potwierdzony m.in. uchwałą składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 22 maja 2018 roku w sprawie pod sygnaturą III CZP 102/17, w której wskazano, że złożenie przez rodziców w imieniu małoletniego dziecka oświadczenia o odrzuceniu spadku jest czynnością przekraczającą zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka.
Powyższej cytowana uchwała SN na trwałe potwierdziła stanowisko, że skoro odrzucenie spadku przez rodziców lub opiekunów prawnych w imieniu małoletniego jest czynnością przekraczającą zwykły zarząd majątkiem, to przed dokonaniem niniejszej czynności występuje konieczności złożenia do sądu opiekuńczego wniosku o zezwolenie na złożenie oświadczenia dotyczącego odrzucenia spadku.
Wniosek o odrzucenie spadku w imieniu małoletniego
Wniosek o odrzucenie spadku w imieniu małoletniego wzór
Wniosek o udzielenie zgody na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego spadkobiercy
Wniosek o udzielenie zgody na złożenie oświadczenia w przedmiocie odrzucenia spadku w imieniu małoletniego rodzic/rodzice lub opiekun prawny dziecka powinien złożyć do Sądu Rejonowego Wydział Rodzinny i Nieletnich miejsca zamieszkania dziecka.
Wniosek o zezwolenie na odrzucenie spadku za małoletnie dziecko należy odpowiednio uargumentować, wskazując, że w skład spadku wchodzą długi. Jeżeli rodzice mają informacje na temat długów zmarłego, mogą podać ich wysokość oraz wskazać osobę wierzyciela.
Jeżeli zmarły pozostawił aktywa, należy podać ich przybliżoną wartość oraz zaznaczyć okoliczność, iż prawdopodobnie ich wartość nie przekracza wysokości pozostawionych długów, dlatego przyjęcie spadku z długami jest sprzeczne z dobrem i interesem małoletniego spadkobiercy.
Od wniosku o zezwolenie na złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego pobierana jest opłata stała w wysokości 40 zł. Wniosek powinien zawierać oświadczenie woli w stylu:
Zwracam się o wyrażenie zgody na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego.
Kurator w sprawie o zezwolenie na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego
Kwestią, o której nie można zapomnieć, jest fakt, że w sprawie o udzielenie zezwolenia na złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego spadkobiercy większość sądów wymaga powołania w sprawie kuratora, który miałaby „strzec interesów małoletniego”.
Aby uchronić się przed niepotrzebnymi wydatkami, rodzic składający wniosek do sądu o wydanie zgody na odrzucenie spadku za dziecko powinien wnioskować, by na kuratora dla dziecka sąd wyznaczył wskazaną przez niego osobę, np. członka rodziny lub inną bliską osobę.
Pozostawienie sprawy kuratora w gestii sądu może skutkować tym, że przewodniczący na kuratora wyznaczy wybranego pracownika sądu, a następnie przyzna mu wynagrodzenia za pełnioną funkcję – nawet kilkaset złotych, a które będzie zobowiązany pokryć wnioskodawca (rodzic, opiekun małoletniego dziecka).
Odrzucenie spadku w imieniu małoletniego – termin na złożenie oświadczenia
Tak jak wskazałam powyżej, oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania – w kwestii tej traktuje art. 1015 § 1 kodeksu cywilnego.
Termin sześciu miesięcy jest więc terminem wiążącym również w sytuacji, gdy do spadkobrania dochodzą małoletni. Jednakże może on ulec „przesunięciu” na czas trwania sprawy sądowej w przedmiocie uzyskania zgody na złożenie oświadczenia o odrzucenie spadku za dziecko.
W postanowieniu z dnia 28 maja 2015 roku w sprawie sygn. akt III CSK 352/14 Sąd Najwyższy uznał, że złożenie do sądu opiekuńczego przez przedstawiciela ustawowego małoletniego spadkobiercy wniosku o wydanie zezwolenia na złożenie w jego imieniu oświadczenia dotyczącego odrzucenia spadku przerywa bieg terminu przewidzianego w art.1015 §1 kc., co oznacza, że termin ten biegnie na nowo po uprawomocnieniu się postanowienia sądu opiekuńczego.
Powyżej przedstawiona koncepcja SN została potwierdzona uchwałą wydaną w sprawie sygn. akt III CZP 102/17, w której wskazano, że termin przewidziany w art. 1015 § 1 kc nie może się skończyć przed prawomocnym zakończeniem postępowania o zezwolenie na złożenie przez małoletniego spadkobiercę oświadczenia o odrzuceniu spadku. Po prawomocnym zakończeniu tego postępowania oświadczenie małoletniego powinno być złożone niezwłocznie, chyba że termin ten jeszcze nie upłynął.
Co to oznacza w praktyce dla rodziców?
Otóż skoro złożenie wniosku do sądu o uzyskanie zezwolenia na odrzucenie spadku z długami w imieniu małoletniego przerywa bieg sześciomiesięcznego terminu na złożenie oświadczenia, to najistotniejszą kwestią dotrzymania terminu będzie wystąpienie do sądu rodzinnego przed upływem owego czasu.
Wniosek złożony po terminie z winy rodziców lub opiekunów prawnych małoletniego może zostać potraktowany przez sąd jako spóźniony, co może nieść negatywne skutki dla uprawionego do dziedziczenia – choć należy pamiętać, że w obecny stanie prawnym brak oświadczenia w przedmiocie przyjęcia lub odrzucenia spadku w terminie sześciu miesięcy skutkuje przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza (dochodzi do spadkobrania z ograniczeniem za długu spadkowe do wysokości czynnej masy spadku).
Odrzucenie spadku za dziecko – dwa sposoby
W przedmiocie złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku po otrzymaniu zgody sądu rodzic pamiętać musi o fakcie, że jeżeli postępowanie przed sądem rodzinnym zakończyło się wcześniej niż przewidziane sześć miesięcy, to wówczas oświadczenie o odrzuceniu spadku za małoletniego może być złożone w dowolnym momencie, aż do upływu owych sześciu miesięcy.
Jeżeli jednak postępowanie sądowe przeciągnęło się w czasie i zakończyło się po upływem wskazanych w ustawie sześciu miesięcy, a może dziać się tak w dużych sądach, w których na termin sprawy czeka się nawet kilka miesięcy, to oświadczenie o odrzuceniu spadku powinno zostać złożone niezwłocznie.
Termin “niezwłocznie” należy traktować w sposób obiektywnie realny, biorąc pod uwagę możliwości załatwienia sprawy w danych okolicznościach. Jednakże “niezwłocznie” należy tłumaczyć również jako “bez zbędnej zwłoki”.
Sposoby na odrzucenie spadku przez małoletniego
Odrzucenie spadku za małoletniego po otrzymaniu zgody sądu może zostać dokonane na dwa sposoby:
- przed notariuszem (rodzice mogą udać się do notariusza w celu odrzucenia spadku w imieniu dziecka),
- przed sądem cywilnym (rodzice składają wniosek samodzielnie w biurze podawczym sądu).
W drugim przypadku rodzic/opiekun prawny małoletniego spadkobiercy składa do sądu wniosek o przyjęcie oświadczenia o odrzuceniu spadku.
Oba „wyjścia” są dość łatwe, przystępne i kosztują podobnie (około 100 zł). Jednakże wybierając drogę sądowego odrzucenia spadku, należy liczyć się z faktem, że sąd termin sprawy może wyznaczyć nawet za kilka – kilkanaście tygodni.
Odrzucenie spadku w imieniu małoletniego dziecka – wymagane dokumenty
Przygotowanie się do sprawy odrzucenia spadku w imieniu małoletniego wiąże się z koniecznością zgromadzenia odpowiednich dokumentów, które jednak można wykorzystać zarówno w sprawie przed sądem rodzinnym, jak i w późniejszym czasie przy złożeniu oświadczenia w przedmiocie odrzucenia spadku, zarówno przed sądem, jak i u notariusza.
Aby móc odrzucić spadek za małoletniego należy wejść w posiadanie:
- skróconego akt urodzenia małoletniego spadkobiercy
- aktu małżeństwa rodziców małoletniego, w przypadku dziecka ze związku małżeńskiego
- skróconego aktu zgonu spadkodawcy.
Składając wniosek do sądu, należy dołączyć:
- dowód uiszczenia opłaty sądowej w wysokości – 40 zł w sprawie o wyrażenia zgody na złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku za małoletniego
- oraz 50 zł w sprawie o złożenie oświadczenia o odrzucenie spadku, plus dodatkowe 50 zł tytułem opłaty sądowej od oświadczenia o odrzuceniu spadku.
Natomiast już do samego wniosku o przyjęcie oświadczenia o odrzuceniu spadku rodzic przekłada wcześniejsze, prawomocne postanowienie sądu rodzinnego zapadłe w sprawie o wyrażenie zgody na odrzucenia spadku za małoletniego.
Podsumowanie
Złożenie oświadczenia w przedmiocie odrzucenia spadku w imieniu małoletniego wymaga uzyskania zezwolenia sądu rodzinnego. Sąd rodzinny wyrazi zgodę na odrzucenia zadłużonego spadku na uzasadniony wniosek rodziców lub opiekunów prawnych małoletniego złożony przed upływem sześciu miesięcy od powołania do spadku.
Po otrzymaniu zgody na odrzucenie spadku przez małoletniego rodzic w terminie sześciu miesięcy od dnia powołania do spadku, a po jego upływie bez zbędnej zwłoki powinien złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku za małoletniego przez sądem rodzinnym (na wniosek) lub przed notariuszem, który na te okoliczność sporządzi akt poświadczenia odrzucenia spadku.
Akt poświadczenia dziedziczenia może sporządzić każdy notariusz, bez względu na miejsce ostatniego stałego zamieszkania spadkodawcy czy położenia majątku spadkowego. Koszt odrzucenia spadku za małoletniego bez udziału profesjonalnego pełnomocnika to wydatek rzędu 250 zł.
Podstawa prawna:
Art. 1015. Termin złożenia oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku
§ 1. Oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania.
§ 2. Brak oświadczenia spadkobiercy w terminie określonym w § 1 jest jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza.
Wybrane specjalnie dla Ciebie artykuły:
- Wniosek o odrzucenie spadku w imieniu małoletnich dzieci [POBIERZ]
- Wniosek o odrzucenie spadku w imieniu małoletnich dzieci + [WZÓR]
- Jak UMORZYĆ zadłużenie za mieszkanie, w którym nie mieszkam?
- Zachowek – słownik, uprawnienia, przedawnienie, wielkość zachowku, zrzeczenie się itd.
- Nabycie spadku z dobrodziejstwem inwentarza [PORADNIK]
(1 votes, average: 5,00 out of 5)
Loading...