Cesja wierzytelności, to nic innego jak zmiana osoby dłużnika lub wierzyciela. Najczęściej jednak, we współczesnym świecie do czynienia mamy ze sprzedażą wierzytelności.
Prawo wierzyciela do odsprzedania wierzytelności osobie trzeciej wynika wprost z prawa zobowiązań i regulacji zawartych m.in. w ustawie kodeks cywilny. Jednakże pomimo dokładnego sprecyzowaniu przez ustawodawcę przepisów dotyczących cesji wierzytelności w praktyce spotkać można wiele nieprawidłowości.
Dlatego w niniejszym poradniku postanowiliśmy podjąć kwestie nieważności umowy cesji wierzytelności. Dla rozjaśnienia sprawy opisaliśmy również uprawniania stron umowy cesji wierzytelności oraz prawa i zarzuty przysługujące dłużnikowi, którego dług został sprzedany.
SPIS TREŚCI:
Cesja wierzytelności a zgoda dłużnika
O cesji wierzytelności traktuje art. 509 kodeksu cywilnego i następne. Zgoda dłużnika na przeniesienie wierzytelności nie jest wymagana. Mówi o tym art. 509 §1 kc.: “Wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania”.
Zatem do przeniesienia wierzytelności na nowego nabywcę nie jest wymagana zgoda dłużnika, który o planach odsprzedaży wierzytelności może nawet nie wiedzieć. Ograniczenia cesji wierzytelności mogą wynikać, jak wskazano w powyżej cytowanym przepisie jedynie z:
- zastrzeżeń umownych zawartych w umowie dłużnika – wierzyciel
- właściwości zobowiązania (alimenty, renta, bezpłatne użytkowanie, prawo dożywocia)
- ograniczenia ustawowego (roszczenia niezbywalna, roszczenia przysługujące określonej osobie).
Cesja wierzytelności zawiadomienie dłużnika
Art. 512 kc przewiduje, że po zawarciu umowy cesji wierzytelności, dopóki zbywca nie zawiadomił dłużnika o przelewie, spełnienie świadczenia do rąk poprzedniego wierzyciela ma skutek względem nabywcy, chyba że w chwili spełnienia świadczenia dłużnik wiedział o przelewie.
Zawiadomienie dłużnika o umowie cesji wierzytelności jest obowiązkiem informacyjnym, z którym ustawa wiąże określony skutek dla dłużnika, od tego czasu bowiem, dłużnik zyskuje prawo wnoszenia przeciwko nowemu nabywcy wszystkich zarzutów, które posiadał przeciwko poprzedniemu wierzycielowi, w tym prawo potrącenia wierzytelności, która mu przysługiwało względem zbywcy wierzytelności (tak art. 513 kc).
Zawiadomienie dłużnika o przelewie wierzytelności powinno zawierać co najmniej określenie umowy cesji wierzytelności, której dotyczy (data zawarcia, strony umowy, pochodzenie wierzytelności oraz kwota).
Zawiadomienie o cesji wierzytelności – wzór
Zawiadomienie o cesji wierzytelności
Brak zawiadomienia dłużnika o cesji wierzytelności
Obowiązek zawiadomienia dłużnika o cesji wierzytelności został nałożony na zbywcę wierzytelności, jednakże w praktyce skutki braku zawiadomienia najczęściej odczuwać będzie nowy nabywca, ewentualnie dłużnik po spełnieniu świadczenia na rzecz poprzedniego wierzyciela.
Jednakże, jak wiadomo brak zawiadomienia dłużnika o przelewie wierzytelności nie unieważnia zawartej umowy cesji.
W podobny sposób wypowiedział się m.in. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 30 czerwca 2005 roku w sprawie sygn. akt IV CK 768/04, wskazując, że jeżeli umowa przelewu jest ważna, to mimo braku pisemnego zawiadomienia o przelewie pochodzącego od cedenta, dłużnik, spełniając świadczenie do rąk cesjonariusza, zwalnia się z zobowiązania wobec cedenta.
Należy zwrócić uwagę również na inne przyjmowane przez sądy stanowisko, zgodnie z którym wiedza dłużnika na temat dokonanej cesji wierzytelności pochodzić może nie tylko od poprzedniego wierzyciela.
O przelewie dłużnik może dowiedzieć się w każdy sposób, jednakże w razie ewentualnego sporu, nowy nabywca zobowiązany będzie wykazać, iż pomimo braku zawiadomienia o przelewie wierzytelności w dacie spełniania świadczenia do rąk poprzedniego wierzyciela dłużnik o cesji wierzytelności wiedział.
Dlatego dla celów dowodowych informacja o przelewie wierzytelności powinna dotrzeć do dłużnika najlepiej w formie pisemnej z potwierdzeniem jej doręczenia (list polecony, list ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru).
Cesja wierzytelności z nakazu zapłaty
Przedmiotem cesji wierzytelności mogą być również roszczenia zasądzone przez sąd nakazem zapłaty. W myśl zasadzie przewidzianej w art. 509 § 2 kc wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.
Zatem nowy nabywca dochodzić może od dłużnika nie tylko zapłaty należności głównej, ale również odsetek i poniesionych kosztów egzekucji. Jednakże dla uzyskania możliwości przymusowego dochodzenia zapłaty, nowy nabywca został przez ustawodawcę zobowiązany do uzyskania klauzuli wykonalności na swoją rzecz.
Stosownie do dyspozycji przepisu art. 788 § 1 kpc, jeżeli uprawnienie lub obowiązek po powstaniu tytułu egzekucyjnego, lub w toku sprawy przed wydaniem tytułu przeszły na inną osobę, sąd nada klauzulę wykonalności na rzecz lub przeciwko tej osobie, gdy przejście to będzie wykazane dokumentem urzędowym lub prywatnym z podpisem urzędowo poświadczonym.
Powyżej cytowany przepis umożliwia nowemu nabywcy realizację istniejącego już nakazu zapłaty dopiero po uzyskaniu od sądu klauzuli wykonalności po przejściu uprawnień.
Sąd wyda żądane postanowienie po wykazaniu przez nabywcę wierzytelności nabycie praw. Dowodem w sprawie będzie m.in. właściwa umowa cesji wierzytelności.
Cesja wierzytelności – wzór
Cesja wierzytelności – wzór
Cofnięcie cesji wierzytelności
Zasada swobody umów pozwala na dowolne regulowanie praw i obowiązków stron umowy, dlatego również w umowie cesji wierzytelności zastrzeżenie cesji zwrotnej jest ustawowo dopuszczalne.
W praktyce spotkać można zapisy umowne traktujące o uprawnieniu cedenta do wezwania cesjonariusza do dokonania cesji zwrotnej, jeśli nie zapłaci on umówionej ceny w określonym terminie od zawarcia umowy.
Kontraktowe prawo odstąpienia od umowy cesji wierzytelności następować będzie zatem na oświadczenie strony o odstąpieniu od umowy przyjęte bez zastrzeżeń przez drugą stroną.
Nieważność umowy cesji wierzytelności
Art. 510 § 2 Kodeks Cywilny w brzmieniu:
Jeżeli zawarcie umowy przelewu następuje w wykonaniu zobowiązania wynikającego z uprzednio zawartej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, z zapisu zwykłego, z bezpodstawnego wzbogacenia lub z innego zdarzenia, ważność umowy przelewu zależy od istnienia tego zobowiązania”
…przewiduje zasadę kauzalności materialnej samoistnej umowy przelewu wierzytelności.
Z cytowanego przepisu jednoznacznie wynika, że prawną przyczyną przelewu wierzytelności jest wykonanie istniejącego już między stronami zobowiązania, a ważność umowy przelewu zależy od istnienia tego zobowiązania.
W tym miejscu wskazać należy również na zapis art. 513 § 1 kc, zgodnie z którym dłużnikowi przysługują przeciwko nabywcy wierzytelności wszelkie zarzuty, które miał przeciwko zbywcy w chwili powzięcia wiadomości o przelewie.
Brak istnienia zobowiązania lub wadliwość umowy powoduje, że cesjonariusz nie nabywa wierzytelności – dochodzi do zawarcia nieważnej umowy cesji wierzytelności, a dłużnik zyskuje skuteczny zarzut nieważności umowy cesji wierzytelności, oraz możliwość uchylenia się od obowiązku zapłaty dochodzonej przez nowego wierzyciela należności.
Wybrane specjalnie dla Ciebie:
- Sprzedaż długu przez CESJĘ wierzytelności lub GIEŁDĘ długów
- Cesja wierzytelności z Providenta do firmy windykacyjnej BEST
- Przerwanie biegu przedawnienia po jego upływie
- Firma windykacyjna wykupiła moje długi i żąda ich spłaty?! co robić?
- Giełda długów/wierzytelności – jak działa i co ze MNĄ?!
(1 votes, average: 5,00 out of 5)
Loading...