W dzisiejszym poradniku dowiesz się, czym jest sądowy nakaz zapłaty, jak go uzyskać, ile kosztuje, oraz jaki sąd jest właściwy do prowadzenia tego typu spraw.
Wyjaśnię też, na czym polega odwołanie od nakazu zapłaty i jak wnieść sprzeciw. Nie zabraknie też informacji na temat zarzutów od nakazu zapłaty, ponadto dowiesz się, kiedy ma miejsce przedawnienie nakazu i czy sąd może rozłożyć nakaz zapłaty na raty. Na koniec dowiesz się jak zapłacić sądowy nakaz zapłaty.
SPIS TREŚCI:
Czym jest sądowy nakaz zapłaty?
Sądowy nakaz zapłaty po uprawomocnieniu się wraz z klauzulą wykonalności tworzy pełnoprawny tytuł wykonawczy, na podstawie którego wierzyciel ma prawo dochodzić od osoby zobowiązanej przedmiotowym nakazem zapłaty orzeczonej sumy także na drodze postępowania egzekucyjnego.
Polskie prawo cywilne odróżnia postępowanie upominawcze, w którym sąd, a częściej referendarz sądowy wydaje nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym oraz postępowanie nakazowe, które podobnie jak pierwsze przeprowadzane jest na posiedzeniu niejawnym bez udziału stron, jednak sądowy nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym może być wydany wyłącznie przez sędziego.
Jak uzyskać sądowy nakaz zapłaty?
Sądowy nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym
Oba tryby postępowania wymagają złożenia pozwu wraz z uzasadnieniem, jednakże w postępowanie upominawcze sąd ogranicza postępowanie do zbadania zasadności dochodzonego roszczenia, a dopiero kiedy poweźmie wątpliwości, sprawę kieruje na rozprawę.
W tym momencie warto zwrócić uwagę na zasadę przewidzianą w art. 499 kpc., zgodnie z którą nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym nie może być wydany, jeżeli z treści pozwu wynika, że:
- roszczenie jest oczywiście bezzasadne
- przytoczone okoliczności budzą wątpliwość
- zaspokojenie roszczenia zależy od świadczenia wzajemnego
- miejsce pobytu pozwanego nie jest znane albo gdyby doręczenie mu nakazu nie mogło nastąpić w kraju.
Uzyskanie nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym odbywa się więc przy „uproszczonej” procedurze.
Sądowy nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym
W postępowaniu nakazowym roszczenie powoda mu jednak być dodatkowo potwierdzone odpowiednim dowodem.
Sąd wyda nakaz zapłaty, jeśli roszczenie żądania zostanie potwierdzone załączonym do pozwu:
- dokumentem urzędowym
- zaakceptowanym przez dłużnika rachunkiem
- wezwaniem dłużnika do zapłaty i pisemnym oświadczeniem dłużnika o uznaniu długu
- zaakceptowanym przez dłużnika żądaniem zapłaty zwróconym przez bank i niezapłaconym z powodu braku środków na rachunku bankowym – tak art. 485 § 1 kpc.
W postępowaniu nakazowym powód może dochodzić również zapłaty należności wynikającej z weksla, czeku, warrantu lub rewersu należycie wypełnionego, których prawdziwość i treść nie nasuwają wątpliwości, z dołączonej do pozwu umowy, dowodu spełnienia wzajemnego świadczenia niepieniężnego, dowodu doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku, jeżeli powód dochodzi należności zapłaty świadczenia pieniężnego, odsetek w transakcjach handlowych, a także na podstawie wyciągu z ksiąg bankowych.
Sądowy nakaz zapłaty – właściwość sądu i wysokość opłaty od pozwu
Oba postępowania nakazowe i upominawcze należą do właściwości sądów rejonowych i okręgowych w zależności od wartości przedmiotu sporu.
Sąd rejonowy właściwy będzie w sprawach, w których wartość przedmiotu sporu nie przekracza siedemdziesięciu pięciu tysięcy złotych.
Pozew podlega opłacie, która w postępowaniu upominawczym wynosi 5% wartości przedmiotu sporu, nie mniej niż 30 zł. Natomiast w postępowaniu nakazowym opłata od pozwu wynosi 1/4 z opłaty stosunkowej, czyli 5% wartości przedmiotu sporu nie mniej niż 30 zł.
Pozwany, który chce zaskarżyć sądowy nakaz zapłaty wydany w postępowaniu nakazowym, składając zarzuty, zobowiązany jest uiścić brakującą część opłaty – 3/4 z opłaty stosunkowej liczonej od 5% wartości przedmiotu sporu.
EPU – czyli nakaz zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym
Od blisko 10 lat w Polsce działa tzw. elektroniczne postępowanie upominawcze. Pozew złożony w EPU trafia do Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie. Jest to jedyny sąd w Polsce wyznaczony do rozpatrywania pozwów elektronicznych.
Właściwość tego sądu obejmuje całą Polskę, dlatego bez względu na miejsce zamieszkania pozwanego i innych zależności, od których bada się ogólną właściwość miejscową sądu, powód bez żadnych ograniczeń może wybrać EPU, by w ten sposób uzyskać sądowy nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.
W EPU klauzula wykonalności jest nadawana nakazowi zapłaty z urzędu. Natomiast w normalnym trybie nakazowym i upominawczym sąd wydaje klauzulę wykonalności dopiero na wniosek powoda.
W przypadku wniesienia przez pozwanego sprzeciwu od nakazu zapłaty e-sąd przekazuje sprawę do sądu właściwości ogólnej pozwanego.
Odwołanie od sądowego nakazu zapłaty
Postępowanie nakazowe i upominawcze mają to do siebie, że sprawa rozpoznawana jest na posiedzeniu niejawnym, bez udziału stron i o ile powód jest inicjatorem całego postępowania, to pozwany o fakcie, że toczy się przeciwko niemu sprawa sądowa, dowiaduje się dopiero po otrzymaniu korespondencji z sądu, w której znajduje się pozew wraz z załącznikami, wydany nakaz zapłaty oraz pouczenie o możliwości jego zaskarżenia.
Środkiem zaskarżenia dla sądowego nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym jest sprzeciw, a dla nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym zarzuty.
Sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym
Na złożenie sprzeciwu w postępowaniu upominawczym pozwany ma dwa tygodnie od dnia jego odebrania. Sprzeciw od nakazu zapłaty wnosi się do sądu, który wydał sądowy nakaz zapłaty, a w przypadku nakazu wydanego przez referendarza sądowego do sądu, przed którym wytoczono powództwo.
W sprzeciwie wskazać należy, czy zaskarżeniu podlega nakaz w całości, czy w części.
Pozwany powinien również podnieść zarzuty, okoliczności oraz fakty, które przeczą istnieniu roszczenia powoda. Jeżeli pozew o zapłatę został złożony na formularzu urzędowy, to sprzeciw od nakazu zapłaty również powinien zostać złożony na formularzu.
Brak sprzeciwu pozwanego w terminie dwóch tygodni od dnia odebrania nakazu zapłaty skutkuje jego uprawomocnieniem się.
Sprzeciw od nakazu zapłaty – wzór
Sprzeciw od nakazu zapłaty – wzór
Przywrócenie terminu do złożenia sprzeciwu od nakazu zapłaty
Wniosek o przywrócenie terminu do złożenia sprzeciwu – wzór
Zarzuty od nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym
Sądem, do którego wnosi się zarzuty, jest sąd, który wydał sądowy nakaz zapłaty. Zarzuty od nakazu zapłaty należy wnieść w terminie dwóch tygodni, od odebrania nakazu pod rygorem jego uprawomocnia się.
Prawomocny nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym ma moc prawomocnego wyroku. Sąd odrzuci na posiedzeniu niejawnym zarzuty wniesione po terminie, nieopłacone (opłata jak wskazałam powyżej, wynosi 3/4 z 5% opłaty stosunkowej liczonej od wartości przedmiotu sporu).
Jeżeli pozew został złożony na formularzu urzędowym, zarzuty należy złożyć w tej samej formie, podnosząc, w jakiej części pozwany zaskarża nakaz oraz podnieść wszelkie okoliczności, dowody i fakty pod rygorem ich późniejszego pominięcia przez sąd, jako spóźnione.
Prawidłowo wniesione zarzuty skutkują tym, że sąd wyznacza rozprawę po przeprowadzeniu, której wydaje wyrok, utrzymując nakaz w mocy (w całości lub części) lub uchyla nakaz zapłaty, odrzuca pozew i umarza postępowanie.
Zarzuty od nakazu zapłaty – wzór
Zarzuty od nakazu zapłaty – formularz
Jak zapłacić sądowy nakaz zapłaty
Pozwany, który zgadza się z roszczeniem powoda i nie chce kontynuować dalszego sporu, ma dwa tygodnie na uregulowanie należności orzeczonej nakazem zapłaty.
W tym czasie pozwany może podjąć kontakt z powodem, proponując porozumienie się, zawarcie ugody dłużnik wierzyciel, spłatę w ratach.
Jest to rozwiązanie bardzo korzystne bowiem po uprawomocnieniu się nakazu zapłaty i otrzymaniu klauzuli wykonalności powód może dochodzić ściągnięcia zasądzonej należności, wraz z kosztami sądowym angażując do tego komornika, co niestety wygeneruje kolejne, znaczne koszty, do pokrycia których zobowiązany będzie dłużnik. Negocjacje co do spłaty orzeczonej sądowym nakazem zapłaty należnością są więc wskazane.
Sądowy nakaz zapłaty – przedawnienie
Prawomocny nakaz zapłaty przedawnia się z upływem lat sześciu (tak art. 125 § 1 kc.). Jednakże należy pamiętać, że w myśl regule zawartej w art. 123 kc. § 1 kc. bieg przedawnienia przerywa się:
- przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw, lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia, lub zabezpieczenia roszczenia
- przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje
- przez wszczęcie mediacji
Dlatego w rzeczywistości tak trudno uzyskać przedawnienie roszczenia orzeczonego przez sąd. Zdarzyć się może jednak tak, że wierzyciel składa do sądu pozew o zapłatę, wnosząc o zasądzenie roszczenia już przedawnionego. W takim przypadku pozwanemu przysługuje wniosek o oddalenie pozwu z uwagi na przedawnienie roszczenia.
Zarzut przedawnienia może zostać złożony w sprzeciwie od nakazy zapłaty w postępowaniu upominawczym lub w zarzutach do nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym.
Czy sąd może rozłożyć nakaz zapłaty na raty?
Należność zasądzona przez sąd nakazem zapłaty może zostać rozłożona na raty w trybie negocjacji dłużnik – wierzyciel. Część wierzycieli dość chętnie przyjmuje propozycje dłużników, w przedmiocie ratalnej spłaty długu licząc tym samym na uzyskanie zaspokojenie i zakończenie całej sprawy.
Nakaz zapłaty na raty może być dobrym wyjściem, dzięki któremu dłużnik uniknie nieprzyjemności i kosztów związanych z ewentualną egzekucją komorniczą.
Wniosek o rozłożenie płatności należności na raty pozwany może złożyć również w zarzutach lub sprzeciwie od nakazu zapłaty licząc, że sąd biorąc pod uwagę jego możliwości zarobkowe oraz sytuację bytową przychyli się do jego wniosku i orzekanie zgodnie z jego wnioskiem dając mu szansę spłaty długu w ratach.
Aby uzyskać sądowe rozłożenie długu na raty, muszą zostać spełnione szczególne okoliczności, o czym mówi art. 320 kpc.
Art. 320. Rozłożenie w wyroku zasądzonego świadczenia na raty i wyznaczenie terminu do spełnienia świadczenia
Dz.U.2018.0.1360 t.j. – Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnegoW szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może w wyroku rozłożyć na raty zasądzone świadczenie, a w sprawach o wydanie nieruchomości lub o opróżnienie pomieszczenia – wyznaczyć odpowiedni termin do spełnienia tego świadczenia.
Artykuły wybrane specjalnie dla Ciebie:
- Co zrobić, gdy dostaniesz NAKAZ zapłaty? poradnik [Krok po Kroku]
- Sprzeciw od nakazu zapłaty – formularz i omówienie krok po kroku
- Dostałem z e-sądu pismo z nakazem zapłaty – złożyć sprzeciw?
- Unieważnienie nakazu zapłaty – jakich użyć argumentów? długi czynszowe
- Zarzuty od nakazu zapłaty [WZÓR] – przykłady – [KPC.] – opłata
- Otrzymaliśmy nakaz zapłaty na dłużnika – co dalej? komu przekazać?
- Odpowiedź na sprzeciw od nakazu zapłaty WZÓR