W dzisiejszym poradniku o tym, czym jest rygor natychmiastowej wykonalności. Każdy wyrok przed wykonaniem musi być uprawomocniony. Jednak jest wyjątek od tej zasady, gdy wyrokowi zostanie nadany rygor natychmiastowej wykonalności.
Oznacza to, że jeszcze przed uprawomocnieniem wyroku można podjąć kroki w nim zasądzone. Najczęściej rygor natychmiastowej wykonalności nadawany jest w sprawach prowadzonych w sądach rejonowych o egzekucję długów.
Zanim wyrok się uprawomocni na mocy nadania mu rygoru natychmiastowej wykonalności, wierzyciel za pośrednictwem komornika, może rozpocząć natychmiastowe ściąganie zaległych długów wedle tytuły egzekucyjnego, jaki uzyskał przed sądem rejonowym.
SPIS TREŚCI:
Jaki cel ma rygor natychmiastowej wykonalności?
Rygor natychmiastowej wykonalności jest tak zwaną instytucją prawną. Ma ona na celu przyspieszenie procedury dochodzenia szybkiej spłaty zaległych wierzytelności od dłużnika – czy to osoby fizycznej, czy osoby prawnej.
Powód może przed sądem rejonowym wystąpić z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności wyroku natychmiast, przez zastosowanie właśnie tej instytucji. Jest to jedyne, ale za to legalne wyjście, aby jeszcze przed uprawomocnieniem się wyroku móc podjąć stosowne kroki, aby zacząć egzekucję komorniczą na dłużniku.
Co prawda na mocy wyroku sądu, to komornik przydzielony do danego rejonu będzie zajmował się egzekucją komorniczą, ale on też musi poczekać, aż wyrok się uprawomocni i otrzyma on tytuł egzekucyjny, czyli informację o tym, co ma zostać zajęte na poczet spłaty długów przez dłużnika np.:
- egzekucja z rachunku bankowego,
- egzekucja z pensji,
- zajęcie zwrotu podatku,
- egzekucja z nieruchomości,
- zajęcie ruchomości, czyli np. komornicze zajęcie telefonu.
Jednakże w polskim prawie, zwłaszcza w postępowaniu cywilnym, z którego litery prowadzone jest postępowanie przed sądem w sprawach niespłaconych wierzytelności, istnieje zasada dwuinstancyjności postępowania sądowego.
Oznacza to, że każda ze stron może odwołać się do wyższej instancji, czyli w tym wypadku do sądu II instancji, ponieważ sąd rejonowy orzekający w sprawach długów jest sądem I instancji. W sądzie II instancji można zaskarżyć wyrok sądu I instancji w wyznaczonym do tego czasie.
Dopóki sąd II instancji nie wypowie się na temat skargi, to orzeczenie wydane przez sąd rejonowy nie jest prawomocne, a więc nie jest wykonalne i nie można dochodzić jego spełnienia pod przymusem.
Ale tę zasadę można obejść właśnie przez nadanie wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności. Jeśli zostanie on ustanowiony to ważny i wykonalny natychmiast jest wyrok sądu I instancji, czyli sądu rejonowego.
W tej sytuacji nie trzeba czekać, aż sąd II instancji wyda swoją opinię, czy tym bardziej czekać aż upłynie termin uprawniający do wniesienia środków zaskarżenia.
Korzyści z rygoru natychmiastowej wykonalności
Przede wszystkim jest to instytucja prawna znacząco przyspieszająca działanie komornika. Mając rygor natychmiastowej wykonalności, od razu można rozpocząć egzekucję komorniczą.
W wypadku brak rygoru natychmiastowej wykonalności trzeba czekać, aż upłynie termin wniesienia odwołania do sądu II instancji, a jeśli po 3 tygodniach takie odwołanie wpłynie, to trzeba czekać, aż postępowanie przed sądem II instancji się zakończy, co może trwać kilka tygodni, jak i kilka miesięcy.
W praktyce więc tylko rygor natychmiastowej wykonalności oznacza, że zaraz po otrzymaniu wyroku sądu rejonowego można zacząć egzekucję długów. Przyspiesza to proces tzw. zaspokajania roszczenia, ale może się też okazać, że dzięki nadaniu rygoru natychmiastowej wykonalności, dłużnik nie zdąży ukryć swojego majątku.
Ponieważ niestety wciąż zdarza się, że dłużnik w toku postępowania nie ujawnia całego majątku, a wręcz próbuje zataić fakt posiadania dóbr materialnych, z których mogłoby zostać zaspokojone roszczenie wierzyciela.
Kiedy możliwe jest uzyskanie rygoru natychmiastowej wykonalności?
Co prawda rygor natychmiastowej wykonalności znacznie przyspiesza całe postępowanie egzekucyjne, ale jest to przywilej. To nadzwyczaj szybkie tempo możliwości dochodzenia roszczeń nie jest zarezerwowane dla każdej sprawy.
Zawsze w takiej sytuacji musi nastąpić przesłanka, która mówiłaby przed sądem zamiast wierzyciela, że nadanie rygoru natychmiastowej wykonalności jest nieodzowne i korzystne.
Cały czas w artykule wspominamy o egzekucji komorniczej, ponieważ tylko wyroki w sprawach o długi mogą mieć nadany rygor natychmiastowej wykonalności. Dzieje się tak ze względu na treść wyroku, która nadaje się do egzekucji za pośrednictwem komornika przy sądzie rejonowym.
Czyli tak naprawdę w każdej sprawie i zaległe wierzytelności można wnioskować o rygor natychmiastowej wykonalności. Jednak muszą to być sprawy przedmiotowe za konkretny i uzasadniony dług, a nie jedynie stwierdzające na drodze prawnej, że taki dług istnieje.
Formuła rygoru natychmiastowej wykonalności
Wystarczy krótka informacja w następującej formule „(…) nadaje wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności”. Zwłaszcza gdy sąd rejonowy uwzględnia dane powoda w całości. Jednak przy częściowym oddaleniu zapisane są inne punkty.
Są to dwa punkty, z których pierwszy dotyczy sytuacji, w jakiej sąd zasądza konkretną kwotę na rzecz osoby, jak wniosła pozew, a drugi punk odnosi się do oddalenie powództwa w innej części.
Przez te dwa punkty formuła wygląda więc inaczej i brzmi: „(…) nadaje wyrokowi w zakresie punku pierwszego rygor natychmiastowej wykonalności”. Oznacza to w praktyce, że zasądzona kwota musi być natychmiast wypłacona. W tym wypadku chodzi o zaległą niezapłaconą wierzytelność najczęściej, a więc to ona musi być jak najszybciej uregulowana.
Kiedy można skorzystać z przywileju rygoru natychmiastowego wykonania?
Jak już wspomnieliśmy wyżej, jest to przywilej, a nie standardowy wyrok sądu. Klauzula rygoru natychmiastowej wykonalności może jednak być nadana z urzędu, ale najczęściej jest ona nadawana na wniosek strony powództwa, czyli wierzyciela. W określonych prawnie sytuacjach, czyli w wypadku spraw o zaległe wierzytelności sąd będzie miał obowiązek nadania swojemu wyrokowi rygoru natychmiastowego wykonania.
Wniosek strony, czyli wierzyciela o nadanie rygoru natychmiastowej wykonalności można złożyć głównie wtedy, gdy opóźnienie w dochodzeniu (na przykład rozpatrywanie sprawy jeszcze raz przez sąd drugiej instancji) uniemożliwiłoby lub znacznie mogłoby utrudnić wykonanie wyroku, a to z kolei naraziłoby powoda, czyli wierzyciela na szkodę.
Klauzula rygoru natychmiastowej wykonalności może być też wydana z urzędu. W takich sytuacjach sąd powołuje się na artykuł 333 Kodeksu postępowania cywilnego. Takie sytuacje, gdy sąd z urzędu nadaje tę klauzulę, to:
- Wyrok uwzględniający powództwo zaoczny (na przykład przez e-sąd),
- Zasądzenie alimentów – rat płatnych po dniu wniesienie powództwa i rat płatnych przed wniesieniem powództwa, ale nie dłużej niż za trzy ostatnie miesiące,
- Zasądzenie roszczenia uznanego przez pozwanego,
- Zasądzenie należności pracownika w sprawach z zakresu prawa pracy, ale w części nieprzekraczającej miesięcznego wynagrodzenia tegoż pracownika.
Decyzja sądu o nadaniu rygoru natychmiastowej wykonalności
W sprawach uwzględnionych w artykule 333 Kodeksu postępowania cywilnego sąd ma wręcz obowiązek nadania klauzuli natychmiastowej wykonalności. Ale w innych sprawach rozpatrywanych w sądzie rejonowym sąd nie musi już obligatoryjnie rozpatrzyć wniosku powoda pozytywnie, ani nadawać rygoru natychmiastowej wykonalności z własnego osądu.
Sąd sam decyduje o tym, czy nadać klauzulę natychmiastowej wykonalności na wniosek strony, czyli wierzyciela w sprawach o zasądzenie należności takich jak:
- Sprawy z uwzględnienie powództwa o naruszenie posiadania,
- Z weksla, czeku, warrantu, rewersu,
- Dokumentu prywatnego lub urzędowego, jakiego prawdziwość nie została zaprzeczona.
Jednak sąd może powołać się także na artykuł 334 Kodeksu postępowania cywilnego, gdzie zapisano uzależnienie natychmiastowej wykonalności wyroku od złożenia przez powoda, czyli wierzyciela zabezpieczenia.
Zabezpieczenie to może polegać na sprzedaży lub przejęciu zajętej nieruchomości, które zostaną wstrzymane do czasu uprawomocnienia wyroku albo nawet na wstrzymaniu wydania powodowi rzeczy, które zostały już odebrane pozwanemu.
Natychmiast, czyli od kiedy obowiązuje rygor natychmiastowej wykonalności?
Co do zasady, skoro nie trzeba czekać, aż wyrok wydany przez sąd pierwszej instancji zostanie uprawomocniony, można przyjąć, że rygor natychmiastowej wykonalności obowiązuje faktycznie natychmiast.
W tym rozumieniu natychmiast odnosi się do chwili ogłoszenia wyroku albo postanowienia sądu, którym nadaje się rygor natychmiastowej wykonalności.
Nawet gdy oficjalnego ogłoszenia wyroku nie było. To w chwili podpisania przez sędziego sentencji tego wyroku albo postanowienia zaczyna on już obowiązywać. Mówimy o tym artykuł 336 Kodeksu postępowania cywilnego.
Art. 336. Rygor natychmiastowej wykonalności obowiązuje od chwili ogłoszenia wyroku lub postanowienia, którym go nadano, a gdy ogłoszenia nie było – od chwili podpisania sentencji orzeczenia.
Jednak może też zaistnieć sytuacja, gdy powód, czyli wierzyciel zostanie pozbawiony rygoru natychmiastowej wykonalności. Kiedy? Przede wszystkim wygasa on według prawa z chwilą ogłoszenia albo podpisania wyroku zmieniającego, albo uchylającego ten wyrok, albo postanowienie, gdzie nadana była klauzula natychmiastowej wykonalności.
Czyli podsumowując, kiedy w postępowaniu przed sądem drugiej instancji zostanie wydany inny wyrok, najczęściej na korzyść dłużnika. Taką opcję zapewniają z kolei artykuły 337 i 338 Kodeksu postępowania cywilnego.
Artykuły, które powinnaś również przeczytać
- Co może komornik a czego [NIE MOŻE]
- Co może KOMORNIK i jakie ma uprawnienia? UZBRÓJ się w WIEDZĘ
- Co komornik MOŻE, a czego NIE może?! [20] pytań i odpowiedzi
- Czy komornik może… [20] pytań i ODPOWIEDZI, które MUSISZ znać
- Czy komornik może zająć, sprzedać, straszyć lub ukarać?
(No Ratings Yet)
Loading...